Κυριακή 27 Δεκεμβρίου 2015

Ένα ρεσιτάλ πιάνου αλλιώτικο από τα άλλα!


Ο πιανίστας Λάμπης Βασιλειάδης στα Ιωάννινα


Την περασμένη Κυριακή, 20/12/2015, είχα την ευκαιρία να παραστώ σε ένα έκτακτο καλλιτεχνικό γεγονός, που έλαβε χώρα στην πρωτεύουσα της Ηπείρου. Στο πλαίσιο της σειράς Συναυλίες κλασικής μουσικής της Εταιρείας Ηπειρωτικών Μελετών, που επιμελείται ο Κ. Λεοντάρης, εμφανίστηκε στο ηπειρωτικό κοινό ο δεξιοτέχνης πιανίστας και Καθηγητής του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Ιονίου Πανεπιστημίου Λάμπης Βασιλειάδης. Η βραδιά στεγάστηκε υπό τον γενικό τίτλο Η περίπτωση της Κλάρας (εννοείται εδώ η δεξιοτέχνης Γερμανίδα πιανίστα και σύζυγος του μεγάλου συνθέτη Ρ. Σούμαν).


Δευτέρα 21 Δεκεμβρίου 2015

Μικρή μέρα - μεγάλη εορτή...


 Η Πενθέκτη Οικουμενική Σύνοδος, τα Βρουμάλια και η περίοδος προ των Χριστουγέννων



Όποιος διαβάσει τον 62ο κανόνα της εν Τρούλλω Πενθέκτης Οικουμενικής Συνόδου (692) θα έλθει αντιμέτωπος με μια έκφανση του αγώνα της Ορθόδοξης Καθολικής Εκκλησίας κατά των επιβιωμάτων λαϊκών εορτασμών παγανιστικού χαρακτήρα. Πρόκειται, πιο συγκεκριμένα, για την απαγόρευση της πανήγυρης των "βοτών", των "καλανδών" και των Βρουμαλίων.

Επειδή το ερώτημα γι’ αυτή την τελευταία γιορτή παρουσιάζεται επίκαιρο, μιας και μόλις διανύσαμε την χρονική περίοδο του ενιαυτού στη διάρκεια της οποίας λάμβανε χώρα κατά την αρχαιότητα και τον μεσαίωνα ο εορτασμός της, θα ασχοληθώ σε ό, τι ακολουθεί με τη διασάφηση του όρου "βρουμάλια" και τα συμπαρομαρτούντα ημερολογικά ζητήματα, ταμιεύοντας την πραγμάτευση για τις καλένδες και τα βοτά στο εγγύς μέλλον.


Παρασκευή 18 Δεκεμβρίου 2015

Σύζευξη δόγματος και ευσέβειας

Η μαγνητοσκοπημένη ομιλία του Ναυπάκτου Ιεροθέου στην εκδήλωση βιβλοπαρουσίασης της 25/11/2015


      Στο πλαίσιο παρουσίασης του βιβλίου μου Ζητήματα Εκκλησιολογίας, ο Σεβασμιώτατος  Μητροπολίτης Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου κ. Ιερόθεος εκφώνησε μια άκρως ενδιαφέρουσα εισήγηση στον Πολυχώρο "Δημήτρης Χατζής" στα Ιωάννινα (βλ. προηγούμενη ανάρτηση).      
      Ο Σεβασμιώτατος,  εκκινώντας από μια επισήμανση του μακαριστού π. Ιωάννη Ρωμανίδη στον επίσης μακαριστό π. Γ. Φλωρόφσκι σχετικά με την τραγική αποσύζευξη του δόγματος από την πνευματικότητα και την ευσέβεια, προβαίνει σε  μια εμπεριστατωμένη παρουσίαση του βιβλίου και συνάμα συγκεφαλαιώνει με τρόπο υποδειγματικό  το μείζον desideratum της σύγχρονης ορθόδοξης θεολογίας και ζωής, την συνάντηση με τον ορθόδοξο περί Εκκλησίας λόγο στο πλαίσιο της ζώσας και αενάως εγκαινιζομένης από το Πνεύμα του Θεού Παράδοσης των θεοπτών μαρτύρων του Αναστάντος.

Τετάρτη 16 Δεκεμβρίου 2015

Περί αγγέλων και ψυχῶν. Μέρος Β΄


Νεόφυτος Καυσοκαλυβίτης ο Πελοποννήσιος, ο ιερός Δαμασκηνός και η διάκριση κτιστού και ακτίστου


Σε συνέχεια της προηγούμενης ανάρτησης ίσως δεν είναι άνευ ενδιαφέροντος να σημειώσουμε ότι έναν περίπου αιώνα νωρίτερα στην τουρκοκρατούμενη Ελλάδα ο Νεόφυτος Καυσοκαλυβίτης είχε απορρίψει την άποψη περί σωματικότητας  (έστω λεπτής) των αγγέλων και των ψυχών. Σε ανέκδοτο κείμενό του, που εξέδωσα πρόσφατα (Ορθόδοξη θεολογία και τουρκοκρατούμενος Ελληνισμός, Αθήνα 2014), ο Νεόφυτος ο Καυσοκαλυβίτης αρνείται να αναγνωρίσει «υλικότητα» ή «σωματικότητα» στους αγγέλους ακόμα και στην περίπτωση που τους συγκρίνουμε με τον μόνο φύσει άυλο και ασώματο Θεό. Κάτι τέτοιο, υποστηρίζει ο Νεόφυτος, δεν είναι δυνατόν να γίνει, επειδή καμία σύγκριση δεν είναι δυνατόν να χωρήσει μεταξύ «ἑτερουσίων» και μάλιστα μεταξύ κτιστών και ακτίστου.

Κυριακή 13 Δεκεμβρίου 2015

Περί αγίων αγγέλων και ψυχών. Μέρος Α΄


Θεοφάνης ο Έγκλειστος, Ιγνάτιος Μπριαντσανίνοφ και η διάκριση μεταξύ κτιστού και ακτίστου

Το ερώτημα για το αν και κατά πόσο οι άγιοι επουράνιοι νόες, οι αγγελικές δυνάμεις που απαύστως δοξολογούν την Τριάδα και συλλειτουργούν ενώπιον του θρόνου της θείας δόξης του Τριαδικού Θεού, είναι ή όχι παντελώς άυλοι και ασώματοι μας  ταξιδεύει στη Ρωσία του δευτέρου ημίσεος του 19ου αιώνα.  Το θέμα μας αποτέλεσε τότε το αντικείμενο μιας αξιοπρόσεκτης αντιπαράθεσης μεταξύ δύο εμβληματικών προσωπικοτήτων της ρωσικής θεολογίας και πνευματικότητας του 19ου αιώνα, του αγίου Ιγνατίου Μπριαντσανίνοφ και του αγίου Θεοφάνη Γκόβοροφ (πιο γνωστού ως Εγκλείστου).

Πέμπτη 10 Δεκεμβρίου 2015

Μέσα από τον φακό του Κώστα Τερζόπουλου


... η εκδήλωση της 25ης Νοεμβρίου 2015



Η έδρα της ΑΕΑ Βελλάς
    Αναρτώ σήμερα φωτογραφικά στιγμιότυπα από την εκδήλωση παρουσίασης βιβλίων μου στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Ιωαννιτών της 25ης Νοεμβρίου 2015. 

Την καλλιτεχνική ευθύνη για την φωτογραφική κάλυψη της εκδήλωσης είχε ο φοιτητής της ΑΕΑ Βελλάς / Ιωαννίνων και ερασιτέχνης φωτογράφος Κώστας Τερζόπουλος. Το φωτογραφικό λεύκωμα μας δίνει μια εικόνα της εκδήλωσης μέσα από το συναρπαστικό φακό του.

Τρίτη 8 Δεκεμβρίου 2015

Θεολογικός προβληματισμός και ευρωπαϊκό μέλλον

Ένα μελέτημα του Καθηγητή Ι. Κουρεμπελέ


Αναρτώ σήμερα ένα περισπούδαστο άρθρο του Καθηγητή Δογματικής της Θεολογικής Σχολής του Παν/μίου Θεσσαλονίκης Ιωάννη Κουρεμπελέ με τίτλο "Ὁ μύθος τῆς ἑνωμένης Εὐρώπης καὶ ἡ ἀνάγκη γιὰ ἐπαναθεολόγηση τοῦ χριστιανικοῦ πολιτεύεσθαι".

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στο περιοδικό "Κοινωνία" και πραγματεύεται ένα πλέγμα νευραλγικών και οπωσδήποτε επίκαιρων ζητημάτων, που εν τέλει άπτονται των δυνατοτήτων  "σάρκωσης" της ορθόδοξης χριστιανικής μαρτυρίας στο σύγχρονο ευρωπαϊκό περιβάλλον με τρόπο που θα υπερβαίνει δημιουργικά τη σχιζοειδή διάζευξη Ανατολής-Δύσης.

Πέμπτη 3 Δεκεμβρίου 2015

Ορθόδοξη Εκκλησιολογία και σύγχρονες προκλήσεις


«Ζητήματα Ἐκκλησιολογίας» *

Σεβ. Μητροπολίτου Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱεροθέου
 

 Ὁ μακαριστός π. Ἰωάννης Ρωμανίδης, Καθηγητής τῆς Θεο­λογικῆς Σχολῆς Θεσσαλονίκης, σέ κάποιο γράμμα του στόν ἐπίσης μακαριστό π. Γεώργιο Φλωρόφσκυ, Καθηγητή στόν Χάρβαντ τῆς Βοστώνης Ἀμερικῆς ἔγραφε: «Δυστυχῶς, ἐμεῖς οἱ σύγχρονοι Ὀρθόδοξοι ἔχουμε χάσει ἐντελῶς τό νόημα τῆς διακρίσεως μεταξύ αἱρέσεως καί Ὀρθοδοξίας ἀκριβῶς, ἐπειδή ἔχουμε διαζεύξει τήν θεολογία ἀπό τήν εὐσέβεια καί προσπαθοῦμε νά γίνουμε εὐσεβεῖς χωρίς τήν καθοδήγηση τοῦ ὀρθοδόξου δόγματος, καί ἔτσι ἔχει καταστῆ ἐφικτό ἄνθρωποι μέ ἀσυνείδητες αἱρετικές προϋποθέσεις νά ὁρίζουν τό ὑπόδειγμα τῆς σύγχρονης ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς, ἰδιαίτερα σέ αὐτή τήν χώρα», ἐννοώντας τήν Ἀμερική (σελ. 78).
 

Τρίτη 1 Δεκεμβρίου 2015

Μεγάλοι δογματικοί θεολόγοι Γ΄

Βασίλι Βασίλιεβιτς Μπόλοτοφ (1853-1900)


Η περίπτωση του Ρώσου προεπαναστατικού θεολόγου Βασίλι Βασίλιεβιτς Μπόλοτοφ είναι μάλλον ατυπική και σε κάθε περίπτωση άκρως ενδιαφέρουσα για τον ιστορικό της νεότερης Ορθόδοξης Θεολογίας. Υπήρξε κατά βάση ιστορικός της αρχαίας Εκκλησίας· η θεολογική του όμως οξύνοια και το σπάνιο χάρισμά του να ενσωματώνει στην αφήγηση των ιστορικών γεγονότων εμβριθείς αναλύσεις για τη σημασία των δογματικών ερίδων τον αναδεικνύει, δίχως αμφιβολία, σε έναν από τους πιο ενδιαφέροντες δογματολόγους της νεότερης ακαδημαϊκής θεολογίας.